Zo waardevol, maar ook zo ongrijpbaar!

Hoe verwoord je iets waarvan juist de kracht is dat het geen woorden heeft. Hoe vertel je van de blik in de ogen als iemand tot inzicht komt, waardoor verandering ineens vanzelf lijkt te gaan. Hoe geef je woorden aan de passie die ontvlamt als spiritus op de barbecue, wanneer een timide medewerker over zijn hobby’s begint te vertellen. De glinstering in de ogen, de rug die wordt gerecht en de tred die weer veerkrachtig wordt. Zo waardevol, maar ook zo ongrijpbaar. De term “magie” valt wel eens, maar maakt het niet gemakkelijker. Wie gaat er nou in zee met een goochelaar? En als ik dan toch probeer er woorden aan te geven wordt het al niet veel beter. Dan verdwaal ik in wazig gepraat waar menig pragmatisch mens het lampje van uit gaat. Ik zal eens een poging wagen. Komtie! Fasten your seatbelts!

De mens in elkaar zien

Ik help je om gewoon mens te zijn met al je talenten en tekortkomingen. Ik kijk achter het masker en zie het talent. Zonder oordeel benoem ik wat er gebeurt in de dynamiek tussen mensen. Zonder oordeel, omdat ik zie waar gedrag vandaan komt. En de mens die ik zie achter het gedrag, achter het masker, heb ik lief. Zonder oordeel en daardoor ook zonder enige terughoudendheid. Wat voor een groep te pijnlijk kan zijn om te benoemen, komt op tafel, want er is niets om je voor te schamen. Alles heeft een oorzaak en komt voort uit de kwetsbare mens die we allemaal zijn. Gewoon mens zijn met elkaar. Jezelf onder ogen durven zien zoals je bent. Dat is in de praktijk voor vrijwel iedereen een uitdaging. Als je dat durft zie je naast kwetsbaarheid ook de schoonheid van jezelf. En als je je eigen kwetsbaarheid durft te omarmen, word je ook milder voor anderen. Je wordt nieuwsgierig, juist naar diegene die zo anders is. Er ontstaat verbinding, het genieten begint en enthousiasme groeit. Teamleden gaan elkaar inspireren en iedereen ziet de kracht van het team toenemen. Maar waar dat nou precies vandaan komt? Waar het begonnen is? Als je er woorden aan probeert te geven kom je uit bij termen als: “beter samenwerken”, of “beter luisteren”. Maar het zit dieper! Het gaat ten diepste over de mens in elkaar zien! Desmund Tutu noemt dat “gedeelde menselijkheid erkennen”. Dat creëert verbinding en is een bron van energie en levenskracht.

“elevator”pitch

Zo! Hé he, dat is eruit! Maar hoe verwoord ik dat nou even lekker? En dan kom ik bij mijn eigen worsteling. Mijn moeite met het omarmen van mijn eigen kwetsbaarheid. Toen ik voor mezelf begon had ik ergens opgepikt dat je een goeie “elevator”pitch van 30 seconden moet hebben. Nou, ik heb echt uren gestudeerd op zo’n stomme pitch en m’n zelfvertrouwen was ver te zoeken. En dan weet je wat er gebeurt. “Hé Wim, wat doe je tegenwoordig?” En dan mijn pitch. Die duurde misschien maar 30 seconden, maar het licht bij de vraagsteller was al binnen 3 sec. uit. Uiteindelijk heb ik de moed opgegeven en toegegeven: “Ik heb gewoon geen pitch.” “Hé Wim, wat doe jij tegenwoordig?” “Geen flauw idee, allemaal hartstikke intuïtief, maar het levert geweldig enthousiaste teams op.” Wel het eerlijke verhaal, maar niet één die indruk maakt op verjaardagsfeestjes. Ik heb tegen de verleiding moeten vechten om me dan maar toe te leggen op een bestaande methodiek. Dat is goed uit te leggen. Maar ik kan het gewoon niet. Succes is altijd een lange weg van vallen en opstaan, van getalenteerde en kwetsbare mensen die het met elkaar aandurven. Als dat besef er is, maakt een team elke methodiek tot een succes. Mijn zoektocht bleef.

Blijf zitten!

Toen kwam corona. Alles plat en een goede gelegenheid voor bezinning. Ik nam mezelf voor: “Wim, je blijft zitten op je stoel net zolang tot je het antwoord hebt gevonden. ”Ja, maar dat kan toch niet? Dan verdien je niks en er moet toch brood op de plank?” “Blijf zitten”, “Ja maar”, “Blijf zitten”, “Je moet toch”, “BLIJF ZITTEN”. Zoals een monnik die de belofte heeft afgelegd en in het klooster blijft, ook als zijn broeders hem soms de keel uithangen, zo bleef ik zitten hoe groot het ongemak ook was. Uiteindelijk heb ik een half jaar gezeten, gelezen, gedacht, gevoeld, gepraat met mensen, om erachter te komen wat nu de essentie is. Ik voelde me af en toe net Professor Lidenbrock die in het boek van Jules Verne naar het middelpunt van de aarde op zoek gaat. Een intensief en soms pijnlijk proces, maar uiteindelijk was daar het antwoord in al zijn eenvoud. Had ik dat nog nooit eerder bedacht? Misschien wel, maar nooit met zo’n diepgang en gelaagdheid. Ineens ging ik zien wat ik tot dan toe altijd intuïtief deed. Ook ging ik zien waarom mijn eigen zoektocht soms zo pijnlijk was.

Twee drijfveren

Dit is wat ik gevonden heb:

In de mensen en teams die ik gecoacht heb en ook in mezelf zie ik dat altijd twee drijfveren om voorrang vechten.

Enerzijds de behoefte om mezelf te handhaven: “Word ik wel gewaardeerd? Word ik serieus genomen? Ben ik goed genoeg? Heb ik voldoende talent?”. Iedereen, zonder uitzondering is daar mee bezig. Daarom investeren wij mensen in onze “buitenkant”. Soms zijn we daarin succesvol en voelen we ons zelfverzekerd, soms lukt het niet en voelen we ons onzeker.

Anderzijds hebben wij mensen behoefte aan verbinding. Ga maar na wat je gelukkigste momenten zijn. Dat gaat altijd over verbinding. Zo vertelde een wereldreiziger me ooit dat hij zich nooit zo gelukkig gevoeld had als onder de sterrenhemel ver weg in een woestijn. Daar voelde hij zich totaal verbonden met zichzelf en de natuur om hem heen. Maar ook dichter bij huis: een knuffel van je kind, een blik van verstandhouding als je iets grappigs ziet in de bus en merkt dat een ander het ook gezien heeft, het winnende doelpunt na een zinderende wedstrijd en dat vieren met je team.

In ons gedrag laveren we voortdurend tussen deze 2 drijfveren. Verbinding geeft energie, maar vaak komen we daar niet aan toe, omdat zelfhandhaving onze aandacht opeist.  Toen ik me dit realiseerde en terugkeek naar mijn eigen proces zag ik mezelf weer worstelen met de pitch. Overduidelijk vanuit zelfhandhaving. Iedereen kan dat op een kilometer afstand zien en het leidt tot niets. Ik realiseerde me: “Mijn kracht zit in verbinding”. De teams die ik heb begeleid: Het gaat altijd over de weg van zelfhandhaving naar verbinding. Verbinding met eigen talent en kwetsbaarheid, verbinding met anderen, met het doel. Bij leiderschapscoaching hetzelfde. Leidinggeven vanuit zelfhandhaving werkt niet. Dat roept bij het team ook een zelfhandhavingsreflex op en het team loopt vast. Leidinggeven vanuit verbinding geeft energie en steeds meer lijkt alles vanzelf te gaan.

Terug naar verbinding

Ik zie het om mij heen en praat erover met de ondernemers met wie ik het kantoor deel. Het wordt steeds meer taal. We herkennen het contrast als de handhaver van de gemeente een parkeerbon wil uitschrijven, omdat de pakketbezorger even een kop koffie bij ons staat te drinken. “Hoe kun je in verbinding blijven”, vragen we ons af als één van ons een moeilijk gesprek moet voeren met een klant. Elke keer weer is het bemoedigend en stimulerend om te zien hoeveel energie het aan beide kanten geeft als vanuit verbinding het gesprek wordt aangegaan. Ik begon het patroon bij mezelf te herkennen. Als ik me weer krampachtig zat af te vragen hoe ik verder moest, droeg ik mezelf op: “Terug naar verbinding Wim!”  Een mooi proces. Ik durf steeds meer te vragen en ben dankbaar voor alle deskundige mensen om me heen. Steeds verder gaat het en het verdiept zich steeds meer. Terug naar verbinding! Het lukt me steeds beter. Een half jaar heb ik gevochten met mijn eigen zelfhandhaving en nu wil ik nog maar één ding: Vanuit verbinding mensen meenemen op weg naar verbinding.

Verhalen delen

Komende tijd hoop ik verhalen te delen waarin ik probeer de kracht van verbinding wat tastbaarder te maken. Ik zal die verhalen delen op LinkedIn. Fijn als je feedback of suggesties hebt. Als je de verhalen niet wilt missen mag je me ook je email-adres sturen. Mensen helpen om te verbinden! Dat doe ik graag samen. Juist in een tijd van zoveel onzekerheid, waarin zelfhandhaving zo’n verleidelijke optie is.